Gazeta The New York Times publikoi një artikull për presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, si dhe për lidhjet e klanit kriminal të Veljko Belivuk me udhëheqjen shtetërore, që ndodhi njëkohësisht me ardhjen në pushtet të Vuçiqit në vitin 2012.
Në fillim të marsit 2021, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, doli drejtpërdrejt në televizion së bashku me kryeministren dhe ministrin e Brendshëm. Vuçiq më pas tha se kishte një njoftim të rëndësishëm për arrestimin e një bande të nëndheshme përgjegjëse për vrasje të shumta, shkruan The New York Times.
“Ministri i Policisë i paralajmëroi teleshikuesit që t’i mbanin fëmijët larg televizorit, ndërsa në ekranin pas tij ishin fotot e kokave të prera, trupave pa kokë… Vuçiq lavdëroi policinë dhe shërbimet e inteligjencës dhe theksoi se ata për pak e shmangën vrasjen e tyre. Ishte një prezantim tronditës, edhe në një vend si Serbia. Mirëpo, ky ishte vetëm fillimi rrëqethës i fushatës së zbulimeve të tilla”, shkruan gazeta e njohur amerikane.
Pas kësaj, filluan të dalin detaje të vrasjeve në periferi të Beogradit, ku torturonin, copëtonin dhe vrisnin njerëz.
“Kryetari i bandës ishte një huligan i madh, një tregtar kokaine, Veljko Belivuk, i akuzuar për vrasje dhe një sërë krimesh të tjera të rënda. Është përmendur se ai kishte marrëdhënie të mira me policinë dhe shërbimet e inteligjencës. Ai dhe njerëzit e tij janë fotografuar në shoqërinë e njerëzve të fuqishëm, mes të cilëve edhe djali i presidentit, Danilo Vuçiq”, thuhet në tekst.
Belivuk më vonë tha se grupi i tij punonte me porosinë dhe nevojat e Vuçiqit, gjë që ishte e dukshme edhe nga transkriptet e gjykatës.
“Belivuk paralajmëroi se nëse Vuçiq vazhdon procedurat kundër tij, ai do të ketë shumë për të thënë”, shkruan NY.
Në një “intervistë të çuditshme televizive” disa muaj pas arrestimit të tij, ai pretendoi se njerëzit e Belivuk bënin “qebap njerëzor” nga viktimat e tyre dhe ia dërguan ato shefit të Belivuk, Radoj Zviter.
“Gangsterizmi që lulëzoi nën Vuçiçiqin, së bashku me kërcënimet periodike të Serbisë për të ‘mbrojtur’ serbët etnikë gjetkë në rajon, mund të zbulojë përfundimisht zgjidhjen që solli paqen në Ballkan në vitin 1995. Evropianët e dinë mirë këtë, siç është edhe Vladimir Putin, i cili ka arsye t’i përçajë dhe t’i pengojë. Kremlini ka një histori të gjatë të mbështetjes së nacionalistëve serbë si sllavë të rrethuar dhe ka një motiv më shumë se kurrë – falë luftës në Ukrainë – për të nxitur telashe në Ballkan”, thuhet gjithashtu në tekst dhe shton:
“Por rreziqet për Evropën janë më të thella se kaq: marka e shovinizmit etnik dhe demagogjisë së Vuçiqit i bën jehonë asaj të aleatit të tij Putinit dhe përhapja e demokracisë joliberale – tashmë duke u forcuar në pjesë të kontinentit – përbën një kërcënim të barabartë, ndoshta më të keq. ” Rasti Belivuk hapi një dritare në një të ardhme të zymtë të mundshme, në të cilën Vuçiç po minon projektin evropian nga brenda, duke ndërtuar një shtet ku demokracia është një fasadë dhe bandat kriminale përdoren për të përhapur frikën”, thekson teksti.
Përveç kësaj, Times shkruan se është dokumentuar në gjykatë se Belyvuk dhe grupi i tij kanë marrë mbështetje nga MPB-ja në 10 vitet e mëparshme.
Krahas kësaj, kjo media sqaron se deklarimi se e gjithë kjo mund të kishte ndodhur pa dijeninë e Vuçiqit “shkaktojnë të qeshura në Beograd”.
“Vuçiq ka pothuajse kontroll të plotë mbi të gjitha aspektet e jetës publike – nga parlamenti, përmes gjykatave, policisë, biznesit… Arrestimi i Belivuk dhe grupit të tij është ndoshta një nga vendimet e pakta në vitet e fundit që ai nuk i kontrolloi”, vazhdon NYT.
The New York Times pretendon se situata rreth Rusisë, Ukrainës dhe formacionit paraushtarak rus Wagner e vendos Vuçiçin në një pozicion të madh pushteti nga i cili mund të vendosë nëse do të qetësojë rajonin e Ballkanit apo nëse do të ketë përsëri dhunë.
Gazetari i kësaj medie, i cili e ka shkruar tekstin, sqaron se i është thënë para se të vinte në Serbi “se do të monitorohen telefonatat e tij dhe se mund të ndalohet dhe të merret në pyetje”.
“Vuçiq ka shfrytëzuar shkëlqyeshëm problemet e mafies serbe, duke krijuar një mjedis ku kufiri i paqartë mes krimit të organizuar dhe shtetit funksionon në favor të tij”, thuhet në tekst.
Përveç kësaj, kjo media me famë botërore shkruan se Belivuk mund të kishte mbetur një ngacmues i vogël nëse jeta e tij nuk do të kishte ndodhur në të njëjtën kohë me ardhjen e Aleksandër Vuçiqit.
“Rreth vitit 2012, kur Vuçiq mori kontrollin e agjencive të sigurisë, në stadiumin e Partizanit u shfaq një grup i ri huliganësh dhe u kërkua që Belivuk t’i bashkohej, kur filloi ngritja e grupit të Janiçarit. Aty ku huliganët më parë kishin mbështetje joformale nga policia, kryesisht për shitjen e drogës, lidhjet e këtij grupi të ri me shtetin ishin të drejtpërdrejta dhe politike. Belivuk dhe lideri i tij i ri Aleksandar Stankoviq, i njohur më mirë si Mutavi, së shpejti filluan të bashkëpunojnë ngushtë me klientët e tyre në MPB. Në një korrespondencë, Belivuk theksoi besnikërinë e tij dhe bashkëbiseduesi i tij shkroi se shefi i madh e di këtë. Nuk dihet se kujt i referohet”, vijoi ai.
The New York Times shkruan se ndërsa Vuçiq konsolidoi pushtetin, ai gradualisht e transformoi Serbinë në një autokraci, e cila mbështetet nga raporti i Freedom House për vitin 2019.
“Megjithatë, kërkesa për pranimin e Serbisë në BE shkoi në rrugën e vet, sikur burokratët nga Bashkimi Evropian nuk e kishin vërejtur se Vuçiq po shkonte në drejtim të gabuar”. Një levë e rëndësishme e pushtetit për Vuçiqin janë mediat. Ai përdori kompaninë shtetërore të telekomunikacionit për të blerë stacione televizive lokale. Televizioni Pink është i specializuar në programe realiteti dhe përmes emisioneve të tij e ndihmon atë në të gjitha këto”, thuhet më tej.
Kjo media kujton se gjatë inaugurimit të Vuçiqit në vitin 2017, huliganë, mes të cilëve edhe anëtarë të bandës, ndihmuan në largimin e protestuesve.
“Stili qeverisës i Vuçiqit u bë gjithnjë e më autoritar, me shfaqje publike të besnikërisë nga bashkëpunëtorët e tij,” thekson New York Times.