Serbia pritet të përmbushë rekomandimet nga Raporti i Progresit, para së gjithash të zgjidhë marrëdhëniet e saj me Prishtinën dhe të kuptojë se Kosova është shtet, tha në një intervistë Manfred Weber, president i Partisë Popullore Evropiane dhe deputet i Parlamentit Evropian për N1.
Ai thotë se partia e tij ka një qëndrim të qartë se marrëdhënia me Rusinë është vendimtare dhe avokon hapur zgjerimin e Bashkimit Evropian, transmeton lajmi.net.
N1 : Partia Popullore Evropiane kohët e fundit ka qenë mjaft e përkushtuar ndaj zgjerimit, me dëshirën për të treguar përkushtimin e saj ndaj BE-së dhe vetë partisë nëse vendet e rajonit janë duke u rikthyer ose kanë progres të dobët në rrugën drejt BE-së. Serbia nuk konsiderohet as demokraci por një regjim hibrid. Pse?
Weber: Partia Popullore Evropiane është një parti që mbron zgjerimin. Ne besojmë se zgjerimi forcon gjithçka. Për të sjellë stabilitet në Bashkimin Evropian të sotëm. Ne duhet ta shikojmë zgjerimin nga një kënd gjeopolitik. Nuk ka të bëjë vetëm me pranimin dhe respektimin e rregullave dhe qasjen e bazuar në merita, ka të bëjë edhe me atë se kush ka ndikim në rajon, kush dëshiron të vendoset në kontinentin tonë. Dhe kjo është arsyeja pse ne duhet ta shikojmë zgjerimin nga një kënd gjeopolitik dhe ta përshpejtojmë atë.
N1: Por kjo nuk po ndodh tani?
Weber: Ka shumë zhgënjim në Ballkanin Perëndimor. Më duhet të them se kjo është edhe për shkak të sjelljes së disa anëtarëve të Bashkimit Evropian. Shqipëria për shembull – sjellja e francezëve nuk ishte realisht e bazuar në përmbajtje, por e udhëhequr nga politika e brendshme dhe disa anëtarë të tjerë. Ne duhet ta kapërcejmë atë, duhet t’i kthehemi mënyrës së vjetër të të menduarit kur u anëtarësuam në Bashkimin Evropian prej 10 anëtarësh pas rënies së Murit të Berlinit dhe kjo ishte e mirë për të gjithë. Kjo mënyrë e të menduarit për zgjerimin tani duhet të zbatohet edhe në Ballkanin Perëndimor, Moldavi, Ukrainë dhe vende të tjera.
N1: Partia Popullore Evropiane e mbështeti shumë SNS-në pa një nishan të fortë qeveritar dhe partiak – deri në agresionin rus, dhe më pas gjithçka ndryshoi. Pse u keni dhënë partnerëve tuaj kaq shumë kohë për të shfaqur sjellje që në thelb nuk është plotësisht në përputhje me vlerat që promovohen?
Weber: Serbia është një vend evropian dhe një numër i madh njerëzish donin të ishin pjesë e këtij Bashkimi Evropian, donin të anëtarësoheshin, të bëheshin evropianë që do të trajtoheshin njësoj si evropianët e tjerë. Është ëndrra e shumë njerëzve në rajon. Kjo është arsyeja pse angazhimi ynë është i qartë. Ne jemi në anën e atyre që e bëjnë këtë. Me lidershipin e Serbisë dhe me presidentin Vuçiq, ne kishim disa pjesë për të cilat ishim të shqetësuar – për shembull, fakti që nuk janë vendosur të gjitha sanksionet ndaj Rusisë nuk është e pranueshme për ne, kjo është ajo që kemi kërkuar. Ka gjëra të tjera ku ne jemi të shqetësuar me një perspektivë më të gjerë. Por qasja jonë është e qartë – ne duam të ulemi në tryezë, të dëgjojmë njëri-tjetrin, të gjejmë një zgjidhje. Kështu punojmë. Dhe fakti që Serbia tani, për shembull, po bëhet më e pavarur nga burimet ruse të energjisë dhe dëshiron të lidhet me Bullgarinë dhe të tjerët në Bashkimin Evropian, tashmë është një sinjal i mirë i integrimit në Bashkimin Evropian. Kjo duhet të motivohet, por duhet të jetë edhe kritik në lidhje me mosvendosjen e sanksioneve kundër Rusisë.
N1: A ka fuqi Partia Progresive Evropiane si grup për të ndihmuar Serbinë të kthehet në rrugën e BE-së?
Weber: Mendoj se kemi fuqinë, që kemi mundësinë të bisedojmë me Serbinë.
N1: Por a mund të ndikojë?
Weber: Gjithmonë ka të bëjë me vullnetin e lirë të vendeve. Sot Serbia është shtet i pavarur. Do të ketë zgjedhje, do të kemi një qeveri të re dhe do të fillojmë sërish bisedimet. Ata janë të pavarur. Ata vendosin drejtimin e tyre. Ajo që ne mund të bëjmë është të ofrojmë një rrugë drejt Evropës, me piketa të qarta, me kërkesa të qarta se çfarë duhet bërë, ne kemi nevojë për reforma ligjore në Serbi tani, që të zbatohen dhe të mos mbeten vetëm në letër. Pra, ne po ofrojmë një rrugë për në Evropë, por në fund të fundit, vendet janë të pavarura dhe duhet të vendosin vetë.
N1: Ju jeni takuar me Vuçiqin në vitin 2019 kur ishit në Serbi pas formimit të këtij Komisioni të BE-së dhe kësaj mbledhjeje të Parlamentit të BE-së. Pastaj thatë: ‘Vuçiq e do Serbinë në BE’. A besoni edhe sot në këtë, duke pasur parasysh aktivitetet e qeverisë dhe partisë?
Weber: Tani për tani ka një fushatë dhe gjatë fushatës ju mund të dëgjoni se çfarë thonë ata, dhe ne të gjithë shohim dhe dëgjojmë se si zhvillohen fushatat. Ajo që unë shoh është realiteti në terren, që është se Serbia merr para të BE-së, fonde për të stabilizuar situatën, për të menaxhuar infrastrukturën, se ajo po përdoret mirë dhe se Serbia po integrohet gjithnjë e më shumë në mënyrën evropiane të të menduarit. Për shembull, tarifat për telefonat celularë – për ta bërë më të lehtë lidhjen në rajon dhe ky është një hap pozitiv. Dhe të gjithë ata hapa mund të jenë hapa të vegjël, por na japin një ide të qartë se në cilin drejtim dëshiron të shkojë Serbia. Por duhet të jem i qartë se na duhet një mesazh i besueshëm se Serbia e pranon këtë Bashkim si të vetin, i cili bazohet në vlera. Do të thotë gjithashtu të kesh një pozicion të qartë për çështjet aktuale, qoftë Izraeli apo Rusia.
N1: Si duhet të duket ai mesazh? Çfarë duhet të bëjë Serbia për të thënë: “Po, ky është mesazhi”?
Weber: Hap pas hapi. Pikat konkrete të përcaktuara nga Komisioni Evropian duhet të zbatohen. Progres-raporti i javës së kaluar ishte një mesazh i qartë se çfarë pritet nga Serbia, veçanërisht në lidhje me Kosovën dhe perspektivën më të gjerë në rajon, për të sqaruar situatën në Kosovë, marrëdhëniet ndaj Kosovës. Për këtë çështje presim mesazhe dhe hapa të qarta nga Serbia, për të kuptuar se Kosova është shtet dhe se si e tillë është pranuar nga shumica e shteteve anëtare të BE-së.
N1: Ndikimi rus në rajon është mjaft i fortë dhe duket se po forcohet. Partia Popullore Evropiane ka vijat e veta të kuqe që janë të qarta. SNS është anëtare e Partisë Popullore Evropiane dhe disa deputetë apo ministra të saj janë hapur pro bashkëpunimit me Rusinë dhe kundër BE-së. Si eshte e mundur? Çfarë ju thotë kjo? A është SNS ende në Partinë Popullore Evropiane?
Weber: Partia Popullore Evropiane përcakton qartë se marrëdhënia me Rusinë është një parim kyç për ne. Për ne, partia është brenda Bashkimit Evropian, me Ursula von der Leyen që udhëtoi në Ukrainë, me Roberta Mazzola si presidentja e parë e institucionit, një politikane që udhëtoi në Ukrainë, në Kiev. Ne jemi partia e Ukrainës, ne jemi partia që mbështet Ukrainën në luftën e saj. Lufta e tyre është lufta jonë dhe ne përpiqemi t’i bindim të gjithë për këtë. Ne kemi ndikimin e Rusisë brenda vetë Bashkimit Evropian, gjithë ato lajme të rreme dhe zhvillime të tjera. Dhe ne duhet të jemi të guximshëm, duhet të jemi të fortë dhe duhet të jemi të bashkuar për këtë çështje.
N1: Zgjedhjet në Serbi po vijnë së shpejti, a prisni që partnerët tuaj të fitojnë dhe çfarë prisni prej tyre, duke pasur parasysh të gjitha ato që folëm?
Weber: Para së gjithash, u takon qytetarëve të vendosin. Mendoj se zgjedhjet janë në një farë mënyre një test nëse Serbia është një demokraci funksionale. Pra, ka shumë punë për t’u bërë në lidhje me lirinë e medias, nëse të gjithë qytetarët kanë vërtet qasje në të gjitha informacionet. Kjo është në rrezik. Dhe unë besoj në këtë, autoritetet do të garantojnë një fushatë të drejtë në Serbi dhe se njerëzit do të votojnë për të ardhmen e tyre. Është e qartë për ne – dera është e hapur, ne duam të punojmë, të bashkëpunojmë së bashku, duke marrë parasysh vlerat e qarta evropiane dhe parimet e qarta.
N1: Zgjedhjet në BE po afrojnë. CDU bavareze ju sheh si President të Komisionit Evropian – çfarë mendoni për këtë?
Weber: Jam i lumtur që kam mbështetje në shtëpi. Është e rëndësishme për ne politikanët evropianë që të kemi një bazë në rajon për të fituar mbështetjen e njerëzve që jetojnë atje. Kjo është demokracia evropiane – kur e dimë se kë përfaqësojmë në nivel evropian. Ne do të luftojmë dhe do të japim përgjigje të mira për idetë për të ardhmen e Evropës dhe do ta mbrojmë këtë Evropë nga të gjithë nacionalistët që u thonë njerëzve se kombi është gjithçka dhe Europa është asgjë. Unë besoj se kombet janë të rëndësishme, por kombet në botën e sotme me Rusinë dhe Kinën mund të mbijetojnë vetëm nëse jemi së bashku si miq në nivel evropian. Prandaj duhen të dyja – edhe kombe të forta, edhe një Bashkimi Evropian i fortë.