“Pas Ukrainës vjen Çeçenia”, thotë një komandant çeçen që lufton në anën e Kievit, shkruan Politico.
Ushtarët çeçenë po luftojnë në Ukrainë për të kompensuar dy shekuj shtypjen ruse të atdheut të tyre malor, duke filluar me dëbimin e popullsisë nga Joseph Stalin në vitet e 40-ta, përmes rrënimit të kryeqytetit të tyre, Grozny nga Boris Yeltsin, deri në brutalitetin e sotëm, sundimi nga Ramzan Kadyrov, marioneta e Moskës në Çeçeni.
“Jemi të lodhur nga Rusia”, shtoi për Politico komandanti 45-vjeçar, i cili kërkoi të identifikohej vetëm me emrin e tij ushtarak Torto.
Është një referencë për kështjellën pranë vendlindjes së tij në Çeçeni, që ai e braktisi si një rebel i ri pas përfundimit të Luftës së Dytë çeçene në vitin 2009.
“Rusia është si një fqinj i dehur. Një ditë vjen në shtëpinë tuaj dhe dëshiron t’i vërë flakën. E kapni, ai ikën. Të nesërmen kthehet i matur dhe lutet për falje. Dhe pastaj kthehet i dehur me një armë dhe vret gruan dhe fëmijët tuaj”, thotë Torto.
“Kjo është Lufta e Tretë çeçene dhe këtë herë ne do të fitojmë”, ndërhyn një nga ushtarët e Tortos, një 20-vjeçar i quajtur Maga.
Ky bashkëshort dhe baba thotë se partnerja e tij e mbështet plotësisht vendimin e tij për të luftuar. Edhe pse është e shqetësuar për burrin e saj, ajo e di që kjo luftë duhet të marrë fund.
Nga 150 deri në 200 vullnetarë çeçenë po luftojnë në anën ukrainase, kryesisht bij dhe nipër emigrantësh që luftuan në Luftën e Parë ose të Dytë çeçene.
Ata janë të ndarë në tre formacione – batalioni Dzhokhar Dudayev, i quajtur sipas presidentit të parë post-sovjetik të Çeçenisë së pavarur; Batalioni Sheik Mansur, i cili është kritikuar për lidhjet e tij me grupet islamike; dhe një batalion më të fshehtë që punon me Shërbimin Informativ Ushtarak të Ukrainës (GUR), dhe anëtarët e të cilit janë të veshur me të zeza, madje edhe kur janë në kufijtë e sigurt të Kievit, ata lëvizin të armatosur dhe të maskuar.
Konsensusi midis vullnetarëve të huaj këtu është se çeçenët janë më të përkushtuarit ideologjikisht në luftë, siç janë rreth 200 bjellorusë që luftojnë për Ukrainën, shumë më tepër se shumica e vullnetarëve perëndimorë dhe amerikanë latinë.
Këta të fundit janë kryesisht këtu për para. Të parët – kryesisht amerikanë dhe britanikë – janë kryesisht veteranë të luftës në Irak dhe Afganistan, dhe me disa përjashtime ata pranojnë se janë këtu sepse nuk u pëlqente jeta civile dhe nuk duan që përvoja dhe trajnimi i tyre të jetë i kotë, edhe pse ata konfirmojnë edhe drejtësinë e kauzës ukrainase.
Çeçenët aktualisht janë të angazhuar kryesisht në Bakhmut, një betejë e përgjakshme disamujore që ka rezultuar me viktima të shumta nga të dyja palët dhe për sa i përket viktimave, mund të krahasohet me Luftën e Parë Botërore.
Një studiues i mprehtë i historisë ushtarake, Torto thotë, “ky është Verdun”, duke iu referuar betejës më të gjatë të Luftës së Parë Botërore.
“Ky është ferr i vërtetë”, shton Torto, i cili jeton në Ukrainë që nga viti 2016 dhe më parë ka jetuar në Gjermani.
Torto është në të ashtuquajturën dhomë klubi të Batalionit Dzhokhar Dudayev, një bodrum në periferi të Kievit, duke diskutuar pse ata po e luftojnë këtë luftë larg atdheut të tyre, si dhe cilësitë dhe karakteristikat e vullnetarëve të tjerë të huaj që luftojnë në Ukrainë kundër Rusisë dhe çfarë mendojnë ata për çeçenët që luftojnë për Vladimir Putin.
Vlerësohet se ka pasur rreth 12,000 vullnetarë të huaj në total që kur Rusia pushtoi Ukrainën.
“Rusia do të humbë dhe do të shpërbëhet”
Si Torto ashtu edhe Maga nuk kanë asnjë dyshim se në fund të fundit janë këtu për të luftuar për Çeçeninë – disfata e Rusisë në Ukrainë do të çojë në mënyrë të pashmangshme në një kryengritje të armatosur në atdheun e tyre në Kaukazin e Veriut, pretendojnë ata, por edhe në të gjithë Kaukaz.
Rajoni i Kaukazit është i shtrydhur midis Detit Azov, Detit të Zi dhe Detit Kaspik.
“Herët a vonë, ne të gjithë do të jemi të lirë,” thotë Torto, një burrë i madh me mjekër që përkëdhel butësisht një mace gri, ndërsa ajo i prekë me kthetra rrobat e tij.
“Më besoni, kur Rusia të humbë këtë luftë me Ukrainën, ajo nuk do të jetë në gjendje të ekzistojë si një vend. Është e pamundur. Ajo do të shpërbëhet”, thotë luftëtari çeçen, këndvështrimin e të cilit e ndanë edhe vullnetarët bjellorusë të intervistuar nga Politico.
“Ne duam vetëm lirinë. Njerëzit kanë nevojë për liri”, thekson Torto.
Torto shpreh neveri ndaj luftëtarëve çeçenë pro-rusë të njohur si Kadyrov – dhe veçanërisht për krimet me të cilat ata lidhen. Të quajtur “Ushtria e TikTokut” për promovimin e brutalitetit të tyre në internet, Kadyrovët janë akuzuar për përdhunime, vrasje dhe grabitje në Bucha, dhe në korrik ata u akuzuan për torturim dhe tredhje të një të burgosuri lufte ukrainas në Privilia, Lugansk, të cilin ata e publikuan në kanalin e tyre në Telegram./Telegrafi