Ne jemi bërë për të dëgjuar. Nëse është e vërtetë se “dëgjimi dhe muzika përfaqësojnë një pjesë të pandashme të përvojës njerëzore”, siç thotë psikologu Daniel Müllensiefen nga Universiteti i Londrës, atëherë radio është një aleat i mirëqenies sonë. Bota e telekomunikacionit ka pësuar transformime të thella, por radioja nuk e ka humbur kurrë tërheqjen e saj, aq sa mbetet mjeti më i përhapur i komunikimit në botë.
Është demokratike
Radioja është e kudogjendur, me kosto të ulët, e aksesueshme, edhe kur lidhja me energjinë elektrike ose internetin nuk është e qëndrueshme. “Është një mjet i fuqishëm për të lartësuar njerëzimin në të gjithë diversitetin e tij dhe përbën një platformë për diskursin demokratik,” shpjegon Mario Manieëicz, drejtor i Unionit Ndërkombëtar të Telekomunikacionit (ITU). “Kjo aftësi unike për të arritur audiencën më të gjerë do të thotë që radio mund të formësojë përvojën e diversitetit të një shoqërie, duke vepruar si një arenë në të cilën të gjithë zërat mund të përfaqësohen dhe dëgjohen.” Papa Françesku e kujtoi këtë në një postim në Tëitter të vitit 2021: “Radio e çon fjalën edhe në vendet më të largëta”.
Të jep kënaqësi
Ka shumë sondazhe të porositura nga kompanitë prodhuese për përfitimet e radios, siç është Anketa Brilliant Sound që përfshiu 12 mijë dëgjues në 12 vende: del se ajo ndihmon në uljen e stresit.
Duke kaluar në studimet shkencore, është parë se dëgjimi i muzikës, siç ndodh me radion ndezur, mund të aktivizojë të njëjtat zona të trurit të përfshira në të gjitha përvojat e kënaqësisë, si aktiviteti seksual dhe të ushqyerit. Kjo u demonstrua për herë të parë në vitin 2011 nga një studim që u shfaq në revistën Nature Neuroscience: kur melodia arrin kulmin e saj emocional, në kokë prodhohet dopamina, e cila është neurotransmetuesi që jep një ndjenjë kënaqësie.
Relakson
Konfirmimi i efekteve të radios në humor vjen edhe nga një studim australian i botuar në Frontiers in Psychology, sipas të cilit përdorimi i radios sjell një sërë përfitimesh tek popullata e moshuar, si relaksimi, ndryshimi i humorit, ndjenjat e mbështetjes dhe komunitetit, një ndjenjë kënaqësie.
Jep siguri
“Disa efekte të radios janë të lidhura me muzikën dhe fjalët e folësve, ndërsa të tjerat me ndjenjën e familjaritetit dhe qetësisë që krijohet duke ndjekur gjithmonë të njëjtat programe, të cilat me kalimin e kohës bëhen një prani e qëndrueshme dhe e besueshme”, shpjegon psikologu Davide Carlotta, profesor në Shkollën e Specializimit në Psikologjinë Klinike të Universitetit Vita-Salute San Raffaele. “Këtyre i shtohet komoditeti social dhe emocional që mund të krijohet kur radio bëhet një sfond që shoqëron aktivitetet e ditës”.
Eksiton
Radioja nuk lë askënd indiferent, në një mënyrë apo tjetër ndikon në gjendjet emocionale. Mund të gëzoheni, të pajtoheni me opinionet ose mund të zemëroheni. “Studimet na tregojnë se muzika, në veçanti, mund të gjenerojë një reagim emocional tek dëgjuesit, i cili, nga ana tjetër, përmes një mekanizmi kaskadë, shkakton pasoja në humor dhe në nivelin e aktivizimit psikofizik, të ndryshme në varësi të rastit”, vijon Carlotta.
Përmirëson kujtesën
Studime të tjera kanë nxjerrë në pah efektet e dëgjimit të muzikës në sfond, për performancën njohëse.
Për shembull, një studim i vitit 2014 i kryer nga një ekip ndërkombëtar me studiues italianë (botuar në Frontiers in Aging Neuroscience) theksoi se si rrjedha e notave muzikore, ndërsa bën aktivitete të tjera, përmirëson kujtesën dhe shpejtësinë e përpunimit te të moshuarit. “Mekanizmi është gjithmonë i njëjtë”, shpjegon Carlotta. “Stimulohen emocionet të cilat kanë një efekt përforcues në aftësitë mnemonike, duke nxjerrë në sipërfaqe kujtimet”.
Ju mban shoqëri
Radioja është një antidot ndaj vetmisë.
Në makinë, kur pastroni, kur gatuani: është shoqëri. Studimi australian (i cili u shfaq në 2011 në Journal of Radio & Audio Media) u fokusua në programe që përfshijnë pjesëmarrje aktive të audiencës: njerëzit deklaruan se jep një kontribut të rëndësishëm në ndjesinë e tyre të mirëqenies, si dhe atë të lidhjes me komunitetin.
“Radioja ka fuqinë të krijojë një ndjenjë të fortë përkatësie tek dëgjuesit, aq sa të lejojë lindjen e komuniteteve reale”, konfirmon Carlotta. “Dëgjimi i zërit njerëzor na përfshin dhe është në gjendje të stimulojë pjesëmarrjen, na ndihmon të ndihemi pjesë e një komuniteti dhe ta perceptojmë veten si më pak të vetmuar”.
Stërvit imagjinatën tuaj
Radio stimulon imagjinatën. Kush nuk ka provuar kurrë të imagjinojë fytyrat e drejtuesve të radios, flokët e tyre apo veshjet e tyre? Megjithëse përdorimi i mediumit vjen ekskluzivisht nga dëgjimi, ne shpesh përfundojmë duke fantazuar për skenarë të caktuar, gjë që na nxit teërësisht krijimtarinë. / bota.al