Njëe grup i ri çetnik është duke rilindur në Serbi. Gjithçka nisi në Instagram e Facebook. Mbështetja për liderët çetnikë të dënuar për nxitje të urrejtjes, gjeneralët e dënuar për gjenocid dhe krime lufte, si dhe për pushtimin rus në Ukrainë, janë vetëm disa nga përmbajtjet e shpërndara nga të rinjtë çetnik Gacko në profilet e tyre, të cilat ndiqen nga rreth 6000 persona.
“Të gjithë rojet janë gjeneral Draža”, ka bërë jehonë natën e 8 shtatorit nga skena e sallës së kinemasë në komunë Gackës në Serbi, ku u shfaq flamuri i lëvizjes çetnike, ndërsa një numër i madh i mysafirëve dhe qytetarëve mbërritën për një mësim historie për çetnikët e Gackit.
Një numër të rinjsh morën pjesë në takimin ku kryetari i komunës së Gack, Ognjen Milinkoviç, në fjalën e tij hapëse – duke iu drejtuar si “duke i nderuar” – përshëndeti Slavko Aleksiçin, i cili u dënua nga Gjykata e Bosnjës dhe Hercegovinës për shkak të aktiviteteve të tij në Takimi i “Egalitarëve” në Vishegrad shkaktoi urrejtje kombëtare, racore ose fetare, përçarje dhe intolerancë.
Aleksiqi e ka ndjekur mësimin e historisë nga rreshti i parë, ndërsa për këtë ngjarje pak ditë më parë ftesa është publikuar në faqen e çetnikut Omladine Gacko në Instagram. Vetë ngjarja u mbajt me mbështetjen e Komunës së Gaçkos, Komunës së Kishës së Gaçkos dhe Klubit Gaçan të Beogradit.
Të nesërmen në mëngjes, oborri i kishës së Shën Trinisë në Gacko ishte vendtakim i një numri të madh të qytetarëve, të cilët kujtuan pjesëtarët vendas të lëvizjes çetnike të vrarë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Atë ditë u bë zbulimi i përmendores së “Ravnogorcit” të vdekur në Luftën e Dytë Botërore.
Nga monumenti ku valonin flamujt e lëvizjes çetnike, organizatorët thanë se “ata e dinë se kanë të ardhme, sepse kanë rini të madhe”. Këtë fjalim dhe të tjerat që festojnë pjesëtarët e lëvizjes çetnike dhe betejat e tyre, u dëgjuan nga një numër i madh i fëmijëve dhe të rinjve, në mesin e të cilëve gazetarët e Detektor dalluan dy anëtarë të rinisë çetnike Gacko.
Në shoqërinë e Stefan Rajkoviqit takimin e ka përcjellë Andrej Shojiq nga Gaçani. Pasi u afruan gazetarët e Detektorit, Rajkoviq u largua dhe Šojić tha se gazetarët tashmë ishin vënë re më parë dhe se automjeti Detektor në Gack ishte fotografuar para një hoteli në qendër të qytetit.
“Ju ndoqët,” tha Shojić duke buzëqeshur.
Ai shtoi se konsiderohet si pjesëtar i rinisë çetnike Gacko, e cila, sipas tij, synon t’i kthejë të rinjtë gaçko “në identitetin, kulturën dhe fenë e tyre”.
“Ajo nuk është një organizatë formale, as nuk kemi karta anëtarësimi, as nuk i bashkohemi dhe as nuk ekziston si organizatë. Por këtu çdo i ri që e kapni për dore, i cili nuk është i martuar, konsiderohet si pjesëtar i asaj ideje, pjesëtar i rinisë çetnike”, ka shpjeguar Shojiq.
Grupi i ri çetnik Gacko ka rreth 6000 ndjekës në Instagram, TikTok, X dhe Facebook. Numri më i madh i ndjekësve është në Instagram, ku që nga viti 2018 kanë publikuar mbi 1100 përmbajtje, në të cilat shpeshherë glorifikojnë personat e dënuar për krime lufte në Bosnje dhe Hercegovinë dhe shënojnë data të rëndësishme për lëvizjen çetnike.
Përveç kësaj, grupi mbështeti edhe Rista Leçiqin dhe Slavko Aleksiqin, anëtarë të lëvizjes Ravogorsk, të cilët u dënuan në Gjykatën e Bosnjë-Hercegovinës për nxitje të urrejtjes, dhe i ftoi ata të merrnin pjesë në rubrikën me rastin e Ditës së Republikës. Srpska në vitin 2019. Një nga pjesëmarrësit e kësaj rubrike është dënuar nga policia për fyerje të të kthyerve.
Në një hulumtim të mëparshëm mbi shoqatat çetnike në Bosnjë dhe Hercegovinë bazuar në dokumentet e regjistrimit – Detektor zbuloi se gjithsej 16 shoqata të tilla funksionojnë zyrtarisht në vend. Dokumentet e regjistrimit zbuluan se në mesin e themeluesve ka të akuzuar për krime lufte, dhe hulumtimi i Detector zbuloi gjithashtu se shoqatat çetnike nga Serbia ishin përfshirë në largimin e njerëzve nga rajoni për të luftuar në Donbass në vitin 2014.
Edhe pse Agjencia e Inteligjencës dhe Sigurisë dhe Ministria e Sigurisë paralajmëruan më parë se tubimet me mesazhe ekstreme nacionaliste si çetnikët i trembin të kthyerit, dhe Gjykata e Bosnjës dhe Hercegovinës dënoi Dushan Sladojeviq, Slavko Aleksiq dhe Rista Leçiq me pesë muaj burg secili për nxitje të urrejtjes. apo intolerancës pas tubimit çetnik në Vishegrad, gjykatat në të gjithë Republikën Srpska refuzuan kërkesat për mbylljen e tyre të dërguara në vitin 2019 nga Qeveria e Kantonit të Sarajevës.
Grupi i ri çetnik Gacko, siç tha Andrej Šojić për Detektor, u krijua kur një grup studentësh dhe nxënësish të shkollave të mesme nga Gacko u mblodhën së bashku për të shkuar në një “udhëtim pelegrinazhi” në Ravna Gora dhe Draževina afër Vishegradit, ku anëtarët e lëvizjes Ravna Gora janë mbledhur. për nder të Drazhës për vite me radhë.Mihailoviq, udhëheqës çetnik nga Lufta e Dytë Botërore.
“Ne shoqërohemi së bashku dhe festojmë data si kjo, gjithçka që është domethënëse dhe pozitive në komunën tonë,” tha Šojić, duke theksuar se ata ndajnë gjithçka që mendojnë se është pozitive në rrjetet e tyre me qëllim “të ruajmë dhe përmirësojmë rininë dhe identitetin tonë”.
Në fund të janarit 2023, çetniku Omladine Gacko transmetoi njoftimin e Aleancës së Lëvizjeve Ravnogorski të Serbisë në të cilën ata kërkojnë ndihmë për të shlyer dënimin për Rista Leçiqin, Dushan Slladojeviqin dhe Slavko Aleksiqin. Aleksić u bë edhe më vonë objekt i publikimeve nga Rinia Çetnike Gacko, kur nga faqja e tij u mor një botim në të cilin theksoheshin meritat e tij të luftës – në veçanti, se ai “ishte komandant i çetës çetnike të Novosarajevës me bazë në Grbavicë”, dhe se si shkëlqeu në “luftimin për mbrojtjen e Grbavices”, si dhe se “komandonte një detashment vullnetarësh rusë në Sarajevën serbe”.
Fotografia e Aleksicit me flamurin e Republikës Popullore të Donetskut, një rajon i vetëshpallur dhe i panjohur në Ukrainë – i cili më vonë u aneksua nga Rusia – u publikua gjithashtu më 11 prill 2022, disa javë pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës. një ditë më parë ata publikuan simbole të tjera të mbështetjes për Rusinë të marra në Vishegrad.
Dushan Sladojeviq, një nga të dënuarit para Gjykatës Shtetërore për nxitje të urrejtjes, tha se nuk kishte informacion për ekzistencën e ndonjë organizate çetnike në Gacko dhe se ata shmangin pranimin e të rinjve në lëvizjen e tyre.
Ai beson se të rinjtë nuk janë të vetëdijshëm për materialin historik që përdorin, sepse mbështeten në rrjetet sociale dhe se do të dëshironte që këta të rinj t’i drejtoheshin jetës dhe të ardhmes së përbashkët.
“Ndoshta ka ndonjë inat, ndoshta ka disa tradita familjare, ndoshta dikush ka qenë pjesëtar i ushtrisë jugosllave në vendlindjen e tij. Ka shumë gjasa, për mendimin tim, që njerëzit kanë vuajtur pa gjykatë dhe pa vendim dhe pa asgjë, dhe më pas ndoshta ndodh një lloj revolte në mesin e atyre të rinjve, dhe ne e dimë se të rinjtë janë plot energji dhe dëshirë për të provuar vetë”, tha ai.
Në pyetjen nëse mendon se dikush mund t’i keqpërdor organizatat e tilla rinore çetnike, ai u përgjigj se ekziston një mundësi e tillë dhe pikërisht për këtë po mundohen t’i largojnë të rinjtë.
I pyetur se pse ai personalisht dhe të rinjtë nga Gack po kthehen në të kaluarën, Shojiq tha se gjatë shekullit të 20-të, “serbët morën tri goditje në kokë” dhe se pritet që njerëzit t’u kthehen traditave të tilla për t’u pajtuar. me vuajtjet e tyre.
“Ata njerëzit e fushës, ishin njerëz të shkolluar. Nuk kanë qenë njerëz injorantë dhe nuk janë ata që janë paraqitur në vitin 1945. Nuk janë çetnik, ata me mjekër të gjatë dhe flokë të filmave të Bulajiqit. Ata ishin të rinj pa mjekër që u larguan dhe luftuan për veten e tyre”, shtoi Šojić.
Gjatë janarit 2019, të rinjtë çetnikë në Gacko bënë thirrje për festimin e 9 janarit, një festë jokushtetuese – Ditën e Republikës Srpska, duke deklaruar se pas tubimit në sheshin Sava Vladislaviq para tempullit në Gacko, një autokolonë festive do të filloni dhe rrethoni qytetin.
Departamenti i Policisë së Trebinjës i tha Detektorit se më 9 janar, Stacioni i Policisë Gacko në qytetin e Fazlagića Kula ka sanksionuar një person për veprën penale “fyerje”. Është thënë se një person ka shfaqur flamurin e Republikës Srpska në makinë.
Në videon e publikuar në YouTube shihet lëvizja e autokolonës nëpër këtë vendbanim të të kthyerve, ndërsa në vetura janë të vendosur flamujt e Serbisë dhe Republikës Srpska.
Një nga të paktët boshnjakë të kthyer që aktualisht jetojnë në qendër të qytetit të Gack është Effendi Sadet Bilalić, i cili i thotë Detektorit se incidenti në janar 2019 kishte për qëllim një demonstrim të forcës dhe frikësimin e të kthyerve.
“Të rinjtë çetnikë në Gaçko keqpërdorën ditën e tretë të festës së Krishtlindjes dhe festimin e Shën Shtjefnit, dhe vendndodhjen e vetë kishës si vendtakim për kolonën e bajraktarëve në Kullën Fazlagiq”, thotë Bilaliq dhe shton se ekzistenca. i grupeve të tilla si të rinjtë çetnikë Gacko është një nga “emblemat e një historie politike që zgjat për dekadën e tretë”.
Andrej Shojiq ka konfirmuar se, si i ri çetnik Gacko, kanë ftuar të marrin pjesë në këtë rubrikë, por se nuk e dinë se “e kujt ishte ideja për të shkuar në atë fshat mysliman”.
“Nuk do të kishte asgjë as të diskutueshme nëse do të ishte kaluar, sepse territori është i yni, por mendoj se çdo provokim, çdo gjë, nuk është i nevojshëm… do të isha më i lumtur nëse do të ishte bërë në Stolac apo Sarajevë, ku ka më shumë boshnjakë se këtu ku ka një grusht njerëzish”, ka shtuar Shojiq, duke thënë se është kthyer në qytet sa më shpejt që ka mundur.
Prokuroria Publike e Qarkut në Trebinjë i është përgjigjur Detektorit se nuk ka asnjë informacion për aktivitetet e rinisë çetnike Gacko.
Edhe pse ata pretendojnë se qëllimi i grupit nuk është provokimi apo fyerja, çetniku Omladine Gacko ka shpërndarë më parë foto të një murale kushtuar Ratko Mlladiqit, i dënuar në Hagë me burgim të përjetshëm për gjenocid dhe krime lufte, i cili ndodhet në Gacko, si dhe një poster me një tank mbi të cilin shfaqet flamuri Republika Srpska dhe stema e Ushtrisë së Republika Srpska me mbishkrimin: “Të gjithë e dinë, por nuk do ta shohin, vëllezër luftuan kundër Al-Kaedës”.
Anëtarët e Rinisë Çetnike Gacko, disa herë gjatë vitit 2019, kur faqja e tyre ishte më aktive, mburreshin me aksione në qytet dhe në Trebinjë. Së bashku me shfaqjet e filmave dhe shfaqjeve, grupi gjithashtu mori pjesë në një vizitë në lumin Dobrunska, i njohur më mirë si “Draževina”, ku anëtarët e lëvizjes Ravnogorsk përkujtojnë martirizimin e Dragoljub Draža Mihailović dhe ndjekësve të tij çdo mars.
Në të njëjtin vit, grupi i ri çetnik Gacko shpërndau ftesa dhe Šojić personalisht mori pjesë në manifestimin “Takim aksioni humanitar ‘Shigjeta nga Blloku’”, me rastin e Takimit, i cili festohet edhe si Dita e shtetësisë së Serbisë.
Ky event u organizua në kuadër të “Tree from the block” të organizatës humanitare “Serbët për serbët”, e cila bashkëpunon me disa organizata të djathta, si “Shën Gjergji”, apo dyqane online në Serbi dhe Bosnjë e Hercegovinë që shesin rroba që lavdërojnë kriminelët e luftës dhe ideologjinë ultra të djathtë për të cilën Detektor ka shkruar më parë.