Për çdo vend, politika e jashtme është mjeti kryesor i ndikimit dhe sigurisë, por për Kosovën, kjo kartë po luhet në kushte tejet të vështira: sanksione nga Bashkimi Evropian, pasiguri në marrëdhëniet me SHBA-në dhe një dialog i bllokuar me Serbinë. Kjo situatë, megjithatë, komplikohet edhe më tej nga një problem i brendshëm: një mungesë e thellë koordinimi dhe një “kakofoni” zërash mes institucioneve kryesore të shtetit.
Sipas ish-diplomatit Albert Prenkaj, Kosovës i mungon një politikë e jashtme strategjike dhe sinergjia me aleatët kyç. “Kosova është duke përjetuar një asfiksim, një vetëmbyllje dhe ka humbur relevancën. Ka një mungesë totale koordinimi… që, për pasojë, ka sjellë sanksione”, thotë Prenkaj për Radion Evropa e Lirë.
Kjo përçarje u manifestua qartë muajin e kaluar gjatë Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork. Presidentja Vjosa Osmani, kryeministri Albin Kurti dhe ministrja e Jashtme, Donika Gërvalla, ishin të tre atje, por me agjenda të ndara. Osmani publikoi fotografi me zyrtarë të lartë amerikanë si Donald Trump dhe Sekretarin e Shtetit, Marco Rubio, ndërsa Kurti dhe Gërvalla zhvilluan takime të nivelit më të ulët, pa asnjë takim të përbashkët të profilit të lartë.
Donika Emini, nga Grupi Këshillëdhënës për Politika të Ballkanit, thekson se këto përplasje, të ngjashme me ato mes ish-presidentit Thaçi dhe ish-kryeministrit Haradinaj, e paraqesin Kosovën si shtet joserioz. Ajo kritikon faktin se si Kurti, ashtu edhe Osmani, neglizhuan një diplomaci të mirëfilltë për të parandaluar masat e BE-së dhe nuk kanë ndërtuar kanale komunikimi me qeverinë e re gjermane të kancelarit Friedrich Merz.
Sipas ekspertëve, kjo mungesë uniteti nuk është thjesht dallim mendimesh, por një “luftë për dominancë egosh” që formëson politikën e jashtme në baza ditore, për konsum të brendshëm dhe jo për interes shtetëror. Kjo reflektohet edhe në faktin se Kosova, ndryshe nga Serbia që ka gjashtë kontrata aktive, nuk ka asnjë kontratë lobimi në Uashington.
Rruga për dalje nga ky izolim, sipas Prenkajt, kalon përmes përmbushjes së obligimeve ndërkombëtare, veçanërisht themelimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe. “Pastaj, mund të kërkojmë heqjen e masave, anëtarësimin në Këshillin e Evropës dhe njohjen nga pesë vendet e BE-së”, shprehet ai.
Të dy ekspertët pajtohen se Kosovës i nevojitet urgjentisht një politikë e jashtme që i tejkalon rivalitetet e brendshme. Siç përfundon Emini, koha kur aleatët e mbanin Kosovën mbi supe ka mbaruar; vendi duhet të nisë duke rregulluar gabimet e veta për të hequr masat ndëshkuese dhe për të rifituar besueshmërinë e humbur./REL